Hằng năm, ở Nhật Bản diễn ra nhiều sự kiện – nghi thức truyền thống và ứng với từng sự kiện, từng nghi thức là những món ăn truyền thống đặc trưng không thể thiếu được. Những món ăn đó mang những ý nghĩa riêng, thay cho lời cầu nguyện mà người xưa đã chế biến và được lưu giữ đến ngày nay.

+ Tháng 1:
1/1 – Ngày đầu năm mới

7/1 – 人日の節句 (Jinjitsu no sekku)

+ Tháng 2:
3/2 – 節分 (Setsubun): Lễ hội ném đậu diễn ra ở các ngôi chùa nổi tiếng trên khắp cả nước. Đậu nành được cho rằng có uy lực xua đuổi tà ma nên được rải để trừ diệt yêu quỷ bệnh dịch hạch.

Ngoài ra, vào dịp này ở những địa phương còn có những món ăn khác nhau như:
– Vùng Nishinihon (phía tây quần đảo Nhật Bản): cá Iwashi (cá mòi)
– Vùng Kanto: soup Kenchin
– Vùng Nishikoku: Konnyaku

+ Tháng 3:
3/3 – 桃の節句 (Momo no sekku): hay còn được biết đến là Lễ hội búp bê Hinamatsuri – lễ hội cầu nguyện cho các bé gái được khỏe mạnh, trưởng thành.

+ Tháng 4:
8/4 – 花祭り (Hana matsuri – Lễ hội hoa): Vào ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, các chùa dùng Amacha (một loại trà) để tưới lên các tượng Phật.

+ Tháng 5:
5/5 – 端午の節句 (Tango no sekku): lễ hội cầu nguyện cho các bé trai được trưởng thành một cách khỏe mạnh và thông minh. Đây cũng là ngày thiếu nhi theo quốc lễ Nhật Bản.

Vào ngày lập hạ, người ta cho rằng ăn các món ăn bắt đầu bằng vần “u” sẽ mang lại may mắn nên thịt lươn (unagi), trái mơ muối (umeboshi) và mì udon bán rất chạy.

+ Tháng 7:
7/7 – 七夕の節句 (Tanabata no sekku): Lễ hội Tanabata là ngày duy nhất trong năm mà Ngưu Lang – Chức Nữ được gặp nhau. Từ xa xưa người Nhật đã có phong tục ăn mì somen vào buổi tối trong lễ hội này vì cho rằng những sợi mì somen giống như những sợi tơ mà Chức Nữ đã dệt nên.

+ Tháng 8:
1/8 – 八朔 (Hassaku): Những người nông dân dâng lên các vị thần nông các loại ngũ cốc để cầu nguyện cho một mùa thu hoạch được suôn sẻ.

+ Tháng 9:
9/9 – 重陽の節句 (Choyo no sekku): mọi người uống rượu hoa cúc Kikukashu với mong muốn được mang lại một cuộc sống trường thọ như ý nghĩa của hoa cúc.

+ Tháng 10:
8/10 – 亥の子 (I no ko): ngày lễ cảm tạ các vị thần nông sau mỗi mùa thu hoạch. Mọi người ăn bánh Inokomochi với mong muốn được khỏe mạnh và sinh sản tốt như Inoshishi (heo rừng).

+ Tháng 11:
15/11 – 七五三 (Shichigosan): Sự kiện dành cho các bé 3 – 5 – 7 tuổi, là dịp để các bậc cha mẹ cảm tạ trời đất đã cho các bé được trưởng thành một cách khỏe mạnh. Kẹo Chitoseame là món không thể thiếu trong dịp này.

+ Tháng 12:
Vào ngày Đông chí, ngâm mình vào nước nóng có những quả cam yuzu và ăn bí đỏ được cho là sẽ không bị cảm lạnh. Ngoài ra, việc ăn những món ăn có vần “ん – ン” sẽ mang lại may mắn như: bí đỏ (カボチャcòn có tên gọi khác là ナンキン), cà rốt (にんじん), củ cải trắng (だいこん), củ sen (レンコン), bạch quả (ぎんなん), trái quất (きんかん).

31/12 – 大晦日 (Omisoka)
Người Nhật ăn mì soba vào đêm giao thừa với hi vọng hạnh phúc sẽ kéo dài như sợi mì, và mì soba được cho là hấp thụ hết chất độc nên cơ thể sẽ được khỏe mạnh.